Czym jest zachowek i kto może się o niego ubiegać?

Zachowek jest szczególnym świadczeniem, które chroni interesy najbliższych zmarłego, gdy nie zostali uwzględnieni w testamencie lub zostali pominięci przy dziale spadku. Polskie prawo spadkowe określa, że prawo do zachowku przysługuje tylko wybranym osobom, takim jak zstępni spadkodawcy (dzieci, wnuki), małżonek oraz rodzice. 

Wysokość zachowku

Wysokość zachowku zależy od wielu czynników. Polskie prawo spadkowe określa konkretne zasady dotyczące wysokości zachowku dla poszczególnych osób uprawnionych. W przypadku małoletnich i osób trwale niezdolnych do pracy wynosi ona 2/3 wartości udziału spadkowego, który przysługiwałby im na podstawie ustawy a dla pozostałych uprawnionych 1/2 udziału spadkowego. Warto zwrócić uwagę, że wysokość zachowku może ulec zmniejszeniu, jeśli spadkobiercy są obciążeni długami spadkowymi, co może wpłynąć na ostateczną kwotę przysługującą uprawnionemu.

Termin na dochodzenie zachowku

Zachowek przedawnia się z upływem 5 lat od daty ogłoszenia testamentu lub - jeśli testament nie został sporządzony - od daty otwarcia spadku, czyli śmierci spadkodawcy. Po upływie tego terminu roszczenie o zachowek ulega przedawnieniu. Jest to istotne z punktu widzenia ochrony praw uprawnionego, gdyż musi on zgłosić swoje roszczenie w odpowiednim czasie, aby nie stracić prawa do zachowku. W praktyce może to oznaczać konieczność zgłoszenia roszczenia nawet w sytuacji, gdy istnieją pewne niejasności co do przysługujących praw czy zobowiązań innych osób.

Sposób dochodzenia zachowku

Dochodzenie zachowku odbywa się na drodze sądowej, co oznacza, że osoba uprawniona musi wnieść powództwo przeciwko osobie zobowiązanej do jego zapłaty. Warto zaznaczyć, że zobowiązanym do zapłaty zachowku jest spadkobierca, który wejdzie w posiadanie majątku zmarłego. W przypadku gdy spadkobiercy są obciążeni długami spadkowymi, mogą oni żądać zmniejszenia wysokości zachowku proporcjonalnie do wysokości długów. Dochodzenie roszczeń związanych z zachowkiem może być skomplikowane i wymagać wsparcia prawnego, zwłaszcza gdy istnieją spory między stronami czy niejasności co do wartości majątku.